ترنجبین از بهترین گیاهان دارویی است که خواص درمانی زیادی برای سلامتی بدن و حتی پوست دارد. ترنجبین با نام علمی Manna of hedysarum، شیرابه‌های برگ و ساقه‌های گیاه خارشتر است که در ادامه به صورت تخصصی به با گیاه ترنجبین، کاربرد و خواص آن بیشتر آشنا می شویم.
ترنجبین چیست؟
ترنجبین ماده‌ای است شیرین که به صورت شبنم روی گیاه حاج یا خاربز یا خارشتر می نشیند. گیاه خارشتر درختچه یا بوته خاری است که در بیابان‌ها و دشت‌های کم ارتفاع ایران دیده میشود. تر به معنی گیاه و انگبین به معنای عسل. در اصل این گیاه نوعی قند طبیعی است. این محصول با نام های دیگر ترنگبین، ترانگبین، شهد، اشترنگبین و جواسا سکر هم شناخته می شود. البته نام “ترنجبین” واژه عربی می‌باشد.
ترنگبین در دسته “مان‌های گیاهی” قرار دارد که با دخالت نوعی حشره به‌نام زنجرک و گیاه خارشتر به‌وجود می‌آید. نوعی شیره که در گیاه خارشتر وجود دارد توسط این حشره هضم میشود. این حشره به‌طور کامل از گیاه خارشتر تغذیه می‌کند.
مان یا “manna” به ترشحات ساقه یا برگ گیاهان گفته میشود که در اثر فعالیت حشرات بوجود می آیند. این مواد در معرض هوا خشک شده و تا زمان جمع‌آوری، روی خارشتر باقی می‌مانند. البته جهت مصرف اصلا جای نگرانی ندارد.
بیشتر بخوانید : راز تردی مرغ سوخاری حرفه‌ای؛ چرا مرغ ما با بقیه فرق داره؟
گیاه خارشتر به‌صورت خودرو در مناطق کویری و خشک مثل استانهای خراسان، سمنان، یزد و … رشد می‌کند؛ چون در مقابل کم‌آبی بسیار مقاوم است.
ترنجبین حاوی ترکیبات قندی مختلفی چون گلوکز و فروکتوز، ساکاروز و تری ساکارید است که به راحتی در آب حل میشود. طبع ترنجبین گرم و تر است.
فواید و خواص گیاه ترنجبین :
همان طور که گفته شد، ترنجبین به راحتی در آب و شیر حل میشود و خواص دارویی متفاوتی دارد. متخصصان طب سنتی از این مان گیاهی به‌تنهایی یا به‌صورت ترکیب با گیاهان دارویی دیگر، جهت درمان برخی بیماری‌ها استفاده میکنند که در ادامه به طور مفصل به خواص ترنجبین پرداخته ایم.
- درمان زردی نوزادان
- بهبود نارسایی کلیوی، باز کردن مجاری ادراری
- خاصیت ضد سرفه و خلط آور، درمان درد سینه و تب
- درمان روماتیسم با مالیدن روغن برگ‌های ترنجبین
- ترکیب زیره و ترنگبین برای رفع صدای شکم مفید است.
- شفاف کردن پوست، درمان جوش و لک پوستی، از بین بردن شوره سر
- این ماده ملین بوده و در درمان یبوست کاربرد فراوان دارد.
- از این محصول برای دفع خونابه‌های دوران جنینی در معده و روده نوزادان نیز استفاده میشود.
- ترکیب ترنجبین و خاکشیر یک ترکیب بسیار عالی جهت پاکسازی کبد است.
- در این مان‌گیاهی ترکیبی به نام سانتونین وجود دارد که برای از بین بردن انگل‌ها بسیار موثر است.
- نوشیدن جوشانده ترنگبین و خاکشیر منجر به درخشان و شاداب شدن پوست میشود و جای جوش و انواع لک را درمان می کند.
مرتفع کننده عطش، رفع صدای شکم، تقویت قوای جنسی، از بین برنده عفونت، درمان دیابت، تصفیه خون، معرق، دفع اخلاط گرم، دفع اخلاط سوخته و درمان نیش عقرب، از دیگر خواص گیاه مفید ترنجبین می باشد.
ترنجبین چه کاربرد هایی دارد ؟
معروف ترین کاربرد ترنجبین، که یک شیرین کننده طبیعی است و نسبتا هم گران قیمت به حساب می آید، استفاده در گز های خوب و عالی است. قیمت گز وقتی از ترنجبین استفاده میشود 30 درصد گران تر از گز هایی است که فقط با شکر درست شده اند و البته به شدت خوشمزه تر هستند.
همچنین از ترنجبین در تولید شربت های ضد سرفه گیاهی هم استفاده میشود. شرکت هایی مثل گل دارو و باریج اسانس از ترکیبات گیاهی و موثر در درمان های عمومی مثل ترنجبین برای تولید دارو های گیاهی استفاده میکنند. به علت شیرین بودن، می‌توان از آن به عنوان یک شیرین کننده طبیعی هم استفاده کرد.
چه کسانی نباید از ترنجبین استفاده کنند؟؟
مصرف این محصول گیاهی در بیماری‌های زیر ممنوع است:
سرخک، خونریزی ادراری، بواسیر، تب شدید، اسهال خونی. همچنین به علت گرم بودن طبیعت آن برای افراد گرم مزاج نیز مضر است.
برای مصرف، مقداری ترنجبین را داخل آب جوش ریخته و هم بزنید تا داخل آن حل شود. بعد از حل شدن آن را صاف نموده و اجازه دهید ته نشین شود. بعد آب باقیمانده را مصرف نمایید و ته نشین آن را دور بریزید. بهترین زمان استفاده صبح ناشتا است.
آخرین دیدگاه‌ها